“Later is allang begonnen.” Dit bekende liedje van Het Klein Orkest verwoordt eigenlijk perfect wat wij je willen meegeven over pensioen opbouwen. Hoe vroeger je begint met je eigen pensioen regelen, hoe meer voordeel je hiervan hebt. Lees snel meer over de volgende zes onderwerpen en begin vandaag nog met het uitstippelen van jouw strategie voor pensioensparen.

Om te beginnen vatten we eerst de mogelijkheden die je hebt kort voor je samen.

Hoe zit het Nederlandse pensioensysteem in elkaar?

Het Nederlandse pensioensysteem bestaat uit drie pijlers.

De eerste pijler – AOW – bouwt iedereen op zonder hier zelf iets aan bij te hoeven dragen. De kosten van de AOW worden namelijk door ons allemaal gedragen, via onze belastingen. In de tweede pijler bouw je pensioen op uit loondienst. In de derde pijler kun je hiernaast nog zelf geld opzijzetten voor je pensioen.

De derde pijler is dus vooral bedoeld om aanvullend pensioen op te bouwen. Bouw je niet genoeg werknemerspensioen en/of AOW op? Dan kun je zelf gaan sparen voor je pensioen. Dit is bijvoorbeeld relevant voor zzp’ers, mensen met een eigen bedrijf en mensen die misschien geen volledige AOW-uitkering gaan ontvangen.

In dit artikel richten we ons op pijler 3 van het pensioensysteem.

Hoe spaar ik voor mijn pensioen?

In Nederland kun je op twee manieren extra pensioen opbouwen. Je kunt zelf sparen of beleggen voor je pensioen. Of je kunt dit uitbesteden. Als je het zelf regelt, heb je alles in eigen hand. Je kunt altijd bij je geld en bepaalt volledig zelf hoeveel je wanneer uitgekeerd krijgt.

Als je de opbouw en uitbetaling van je pensioen uitbesteedt, doe je dit door middel van een pensioenverzekering (lijfrenteverzekering) of bankspaarrekening. Een lijfrenteverzekering is niet echt een verzekering, maar eerder een financieel product. De aanbieder belegt jouw geld en berekent hoeveel jij uitgekeerd gaat krijgen. Bijvoorbeeld per maand zodra je de AOW-leeftijd bereikt.

Wat is banksparen precies? Wat zijn de voordelen en nadelen van banksparen?

Een bankspaarrekening is een geblokkeerde spaarrekening en werkt op eenzelfde manier als een pensioenverzekering. Het geld op een bankspaarrekening wordt echter niet belegd. Je bouwt dus ook geen rendement op, maar rente. Je kunt pas bij je geld zodra je het uit laat keren. Deze uitkeerperiode duurt vervolgens minstens 20 jaar.

Bankspaarrekeningen hebben voordelen en nadelen. De belangrijkste hebben we hieronder voor je samengevat.

Voordelen banksparen

Veel mensen deinzen terug voor beleggen, omdat beleggen grote risico’s met zich meebrengt. Daarom lijkt banksparen een veiliger alternatief. Je ontvangt een vast rendement. Daarnaast valt je bankspaarrekening ook nog eens onder het Nederlandse depositogarantiestelsel. Lijfrentes vallen hier niet onder – je hebt dan dus geen garanties als de aanbieder omvalt.

Een ander belangrijk voordeel van banksparen voor je pensioen? De bankrekening staat op jouw eigen naam. Dit betekent ook, dat het volledige bedrag bij jouw overlijden geërfd kan worden door je nabestaanden. Dit is bij een lijfrenteverzekering altijd afhankelijk van de voorwaarden en kost extra.

Je betaalt geen belasting in Box 3 over je spaargeld in een bankspaarrekening. Ook kun je onder voorwaarden de inleg aftrekken van Box 1. Je betaalt dan later belasting over de uitkering.

Nadelen banksparen

Op het moment zijn de rentes die je gaat ontvangen op een bankspaarrekening bijzonder laag. De rentes komen in Nederland nauwelijk boven 1% uit. Dit is nadelig, omdat je met een gemiddelde inflatie van tussen de 1% en 2% dus eigenlijk koopkracht verliest.

Een ander groot nadeel van banksparen, is natuurlijk dat je niet bij je geld kunt tot je de AOW-leeftijd bereikt. Vervolgens moet je het bedrag gedurende een periode van minstens 20 jaar uit laten keren. Het geld is van jou, maar je kunt er niet zomaar bij.

Lijfrenteverzekeringen kunnen meer geld opleveren, maar dit is niet altijd het geval. Omdat het verschil van een aantal procenten per jaar enorm kan zijn over een lange periode, is het dus raadzaam om verschillende aanbiedingen en de voorwaarden hiervan te vergelijken.

Sparen voor je pensioen – belastingen

Wil je belastingvrij sparen en zelf extra pensioen regelen ? Dat kan technisch gezien niet. Klinkt misschien gek, maar je geld valt altijd onder een belastingplicht. Als inkomen – uitkering van een bankspaarrekening of lijfrente – in Box 1. Als vermogen in Box 3. Dit betekent natuurlijk niet, dat je geen belastingvoordelen kunt behalen.

Zodra je jaarruimte en/of reserveringsruimte hebt, kun je wel geld belastingvrij inleggen in je (bancaire) lijfrente. Dit bedrag mag je in dat jaar aftrekken. Je gaat pas belasting betalen over het deel van je inkomen dat je inlegt zodra het weer uitbetaald wordt. Vrijwel altijd tegen een lager tarief, omdat de belastingdruk in Box 1 omlaaggaat zodra je de AOW-leeftijd bereikt.

Geld op een bankspaarrekening valt daarnaast ook niet in Box 3. En dus ook niet onder de spaartaks (vermogensrendementsheffing). Spaar je zelf om extra pensioen op te bouwen? Dan moet je ieder jaar weer belasting gaan betalen in Box 3 (mits je boven de vrijstelling uitkomt).

Hoeveel sparen voor je pensioen?

Een eenvoudige vraag zonder eenvoudig antwoord. In principe is deze berekening afhankelijk van slechts twee factoren:

• Hoeveel geld wil je per maand hebben?
• Hoe lang wil je geld uit laten keren?

Het ingewikkelde is dat geld ieder jaar minder waard wordt door inflatie. Als je een bedrag van € 1000 per maand wilt hebben en dat twintig jaar lang, heb je in principe € 240.000 (12 maanden × 20 jaar × €1000) nodig. Maar over vijftien jaar en bij een inflatie van 1,5%, bijvoorbeeld, is hetzelfde bedrag door inflatie 20% minder waard geworden.

Daarnaast weet je natuurlijk niet hoe lang je nog leeft nadat je met pensioen gaat. En ook nooit zeker hoe je vaste en variabele lasten eruitzien. Hoe ouder je wordt, hoe minder geld je waarschijnlijk uit gaat geven. De reden is simpel: op je negentigste zul je waarschijnlijk niet vaak meer op vakantie gaan, duur uit eten gaan of een gloednieuwe auto kopen.

Bedenk hoeveel jaar je een aanvulling wilt op je pensioen en AOW en vermenigvuldig dat aantal jaren met 12 maanden en het bedrag per maand. Vervolgens bedenk je hoe lang het nog duurt voordat je met pensioen gaat en neem je de inflatie mee in je berekening. 

Gebruik deze twee formules om je streefbedrag te berekenen:

Streefbedrag per maand (huidige euro): 12 × aantal jaren × bedrag per maand

Toekomstige bedrag (gecorrigeerd voor een inflatie van 2%): bedrag in huidige euro * (1,02^x), waarbij x het aantal jaren is tussen vandaag en het moment dat je AOW ingaat.

Zijn er speciale spaarrekeningen voor pensioengeld?

Een bankspaarrekening heeft fiscale voordelen. Ook als je de inleg niet van de belasting af kunt trekken. Het tegoed op je rekening wordt namelijk niet meegenomen in het berekenen van de belasting in Box 3. Dit betekent niet dat je niet ook zelf kunt sparen voor je pensioen.

Vooral depositorekeningen zijn dan interessant. Ook op een dergelijke rekening staat het geld vast. Maar je bepaalt zelf de looptijd en krijgt het volledige bedrag direct uitgekeerd aan het einde van de looptijd. Je betaalt geen belasting in Box 1 bij het uitkeren, maar geniet ook geen belastingvoordeel bij het inleggen. Ieder jaar dat je geld op een depositorekening staat, betaal je hierover belasting in Box 3.

In Nederland ontvang je op het moment niet veel rente op een depositorekening. Overweeg eens te sparen in het buitenland! Zo ontvang je nog een rente die de moeite waard is.

Samengevat

Je kunt op verschillende manieren sparen voor je pensioen. Een bankspaarrekening is de bancaire vorm van een lijfrenteverzekering. Je kunt ook zelf geld opzijzetten, bijvoorbeeld op een depositorekening. Dan geniet je geen belastingvoordelen, maar kun je wel helemaal zelf bepalen wat je daarna met je geld doet.