Met zowel een beleggingslijfrente als een bankspaarrekening kun je zelf zorgen voor een extra pensioen, naast je AOW-uitkering en een werkgeverspensioen dat je mogelijk al opbouwt. Banksparen is eigenlijk een vorm van lijfrente. Het door elkaar heen gebruiken van die twee woorden zorgt vaak voor verwarring.

Een bankspaarrekening is een geblokkeerde bankrekening waar je jouw pensioengeld op kunt zetten. Een lijfrenteverzekering is een beleggingslijfrente en keert je een bepaald bedrag uit vanaf een bepaalde leeftijd. Bijvoorbeeld voor een bepaalde periode na het bereiken van de AOW-leeftijd of voor de rest van je leven.

Om verdere verwarring te voorkomen, verhelderen we alles aan de hand van de volgende vragen:

Wat is het verschil tussen een lijfrente en banksparen?

We beginnen bij het begin en leggen uit wat nu precies het verschil is tussen een lijfrente(verzekering) en een bankspaarrekening. Allereerst bespreken we kort de overeenkomsten.

Iedere vorm van periodieke uitkering noemen we een lijfrente. Een (bancaire) lijfrente is dus niets anders dan een potje met geld (banksparen) of opgebouwde premie (klassieke lijfrente), waar je later gebruik van kunt maken, doorgaans nadat je de AOW-leeftijd bereikt hebt.

Zowel een lijfrente bij een verzekeraar als banksparen is uitsluitend bedoeld als aanvulling op je pensioen. Daarom kun je bij beide vormen belastingvoordeel genieten, in de vorm van een verschuiving van de belastingplicht. Je kunt de inleg die binnen de jaarruimte en/of reserveringsruimte valt aftrekken van de belasting, en je betaalt later over de uitkering een lager tarief na het bereiken van de AOW-leeftijd.

Toch zijn er ook verschillen. Het belangrijkste verschil ligt in wie er wat met je geld doet. Een bankspaarrekening sluit je af bij een bank. Een lijfrente bij een verzekeraar. Op de geblokkeerde bankspaarrekening bij de bank bouw je rente op. De verzekeraar belegt je geld om zo extra kapitaal op te bouwen.

De verschillen en overeenkomsten hebben we in de onderstaande tabel samengevat:

	Lijfrente	Banksparen
Sluit je af bij?	Een verzekeraar	Een bank
Hoe bouw je extra waarde op?	Rendement op beleggingen	Rente op spaartegoeden
Kun je tussentijds (voor de AOW-leeftijd) bij je geld?	In principe niet; als je voortijdig opneemt, betaal je een boeterente van 20% en volledige belasting in Box 1 (over het afgetrokken bedrag)	In principe niet; als je voortijdig opneemt, betaal je een boeterente van 20% en volledige belasting in Box 1 (over het afgetrokken bedrag)
Kun je de inleg aftrekken van Box 1?	Ja, zolang het bedrag binnen de jaarruimte en/of reserveringsruimte valt	Ja, zolang het bedrag binnen de jaarruimte en/of reserveringsruimte valt
Betaal je belasting over de uitkering?	Ja, in Box 1. Als je de AOW-leeftijd al bereikt hebt tegen een lager tarief	Ja, in Box 1. Als je de AOW-leeftijd al bereikt hebt tegen een lager tarief
Valt het tegoed als vermogen in Box 3?	Nee, het bedrag is vrijgesteld. Je hoeft dus niet ieder jaar vermogensrendementsheffing te betalen	Nee, het bedrag is vrijgesteld. Je hoeft dus niet ieder jaar vermogensrendementsheffing te betalen
Is je geld veilig als de bank/verzekeraar failliet gaat?	Er zijn geen garanties bij faillissement; verlies van geld is mogelijk	Het geld wordt net zoals alle andere banktegoeden gegarandeerd onder het Nederlandse depositogarantiestelsel, tot € 100.000 per rekeninghouder per bank
Wat gebeurt er met het lijfrentekapitaal als de verzekeringnemer/eigenaar (vroegtijdig) overlijdt?	Dit hangt af van de voorwaarden van de verzekering. Het lijfrentekapitaal kan vervallen of er kan een (periodieke) uitkering gedaan worden aan de nabestaande(n)	Het banktegoed (lijfrentekapitaal) wordt onder de erfgenamen verdeeld
Levenslange uitkering mogelijk?	Ja	Nee, als het geld op de rekening op is, volgen er geen uitkeringen meer

Wat zijn de voordelen van een lijfrentepolis tegenover een bankspaarrekening?

Een lijfrente heeft één groot voordeel – beleggen levert op de (zeer) lange termijn vrijwel altijd meer op dan sparen. Over een periode van tien tot veertig jaar maakt een paar procent extra rendement een enorm verschil. Vooral de vrijstelling in Box 3 en de mogelijke belastingaftrek bij het inleggen van premies maken een lijfrenteverzekering een uitstekend alternatief voor zelf beleggen.

Daarnaast hebben lijfrenteverzekeringen nog een ander belangrijk voordeel. Je kunt bij een lijfrenteverzekering zelf vastleggen hoe lang je uitkeringen wilt ontvangen. De minimumtermijn is vijf jaar vanaf de AOW-leeftijd. Dit heet een tijdelijke oudedagslijfrente. Bij een oudedagslijfrente blijft de lijfrente uitkeren tot je overlijden. Zo loop je geen zogenaamd ‘langlevenrisico’.

Wat zijn de nadelen van een lijfrentepolis tegenover een bankspaarrekening?

Een lijfrenteverzekering heeft ook belangrijke nadelen. Zo is de waarde van je lijfrenteuitkeringen sterk afhankelijk van de waardeontwikkeling van je beleggingen. Sterke verliezen zijn vooral vervelend vlak voordat de uitkeringen in zouden gaan. Zo kun je een groot deel van je pensioen plotseling in rook op zien gaan.Mocht er iets met de verzekeraar gebeuren, is de opgebouwde premie in de verzekering niet gegarandeerd. Het faillissement van Conservatrix eind 2020 zorgde voor grote onrust bij de polishouders, die te maken krijgen met kortingen tot mogelijk wel 40%. Natuurlijk kan ook een bank omvallen, maar dan zijn in ieder geval tegoeden tot € 100.000 of meer gedekt.

Ook meer weten over sparen in het buitenland?

Kan ik overstappen tussen een bankspaarrekening en een lijfrente?

Je kunt er voor kiezen om na de opbouwfase het opgebouwde kapitaal van een lijfrente om te zetten naar een bankspaarrekening. In dit geval is het extra belangrijk dat de verzekeraar het geld direct overmaakt naar de spaarrekening. Als dit eerst via jouw rekening gaat, is dit een zogenaamde verboden handeling. Je krijgt dan misschien te maken met een directe belasting van het gehele bedrag in Box 1 plus een boetebelasting van 20%.

Je kunt er ook voor kiezen om het geld op een bankspaarrekening te laten beleggen door een lijfrenteverzekeraar. Je zit dus niet per se vast aan het pensioenproduct dat je oorspronkelijk afgesloten hebt. Het is absoluut raadzaam om zulke stappen te bespreken met een onafhankelijke pensioenadviseur.

Samengevat – lijfrente of banksparen?

Zowel een lijfrente als een bankspaarrekening is bedoeld als aanvullend pensioen. Met belastingvoordelen, een vrijstelling in Box 3 en mogelijke aftrek van de inleg in Box 1. Lijfrentes leveren op de lange termijn vaak meer geld op, omdat het geld belegd wordt. Op een bankspaarrekening heb je dan weer de zekerheid van een rente en een depositogarantiestelsel.