Vervroegd pensioen

Wat zijn de nadelen?

Home › Pensioen › Eerder met pensioen

De AOW-leeftijd is de afgelopen jaren stapsgewijs verhoogd. Niet iedereen heeft zin om tot zijn of haar 67ste te blijven werken. Met een verstandige planning is het mogelijk om vervroegd met pensioen te gaan. Wat komt er allemaal bij kijken als je besluit om eerder met pensioen te gaan? Raisin legt uit.

In het kort
  • Je kunt altijd besluiten om te stoppen met werken. Vervroegd met pensioen gaan betekent echter dat je alvast een pensioen gaat ontvangen uit je pensioenfonds (pijler 2 van het pensioensysteem)
  •  Je kunt er ook voor kiezen om je pensioen uit loondienst nog niet in te laten gaan, maar een lijfrente of ander aanvullend pensioen wel alvast
  • Als je eerder met pensioen gaat, ontvang je nog geen AOW en worden je pensioenuitkeringen (per maand) lager
  • Een vervroegd pensioen heeft verschillende belastingnadelen
3,31%
p.j.
Distingo Bank
Frankrijk
3,50%
p.j.
Banco BAI Europa
Portugal
3,60%
p.j.
Banca Progetto
Italië

Wat is een vervroegd pensioen?

Er is geen officiële pensioenleeftijd die op iedereen van toepassing is. Vaak wordt het begrip pensioenleeftijd gebruikt als synoniem voor de AOW-leeftijd, ofwel de pensioengerechtigde leeftijd. Vanaf 2025 is deze leeftijd voor iedereen in Nederland 67 jaar. Desalniettemin is je pensioenleeftijd niets anders dan de leeftijd waarop jij besluit met pensioen te gaan. 

De AOW-leeftijd is om een aantal redenen belangrijk. Niet alleen ontvangt iedereen vanaf deze leeftijd een AOW, maar ook pensioenuitkeringen zijn op deze leeftijd gebaseerd. Zowel uitkeringen uit werkgeverspensioenen in pijler 2, en uitkeringen uit een lijfrente of bankspaarrekening in pijler 3.

Vervroegd met pensioen gaan, betekent dus eigenlijk ‘vervroegd je opgebouwde pensioen ontvangen’. Niemand belet je om een tijd niet te werken. Hier zijn verder ook geen regels aan verbonden. Zodra je een pensioen uit pijler 2 (loondienstverband) aan gaat vragen, gaan er dus andere regels in.

Je pensioenleeftijd is niets anders dan de leeftijd waarop jij met pensioen gaat.

Nadelen vervroegd pensioen - in het kort

  • Je ontvangt nog geen AOW
  • Je bouwt minder pensioen op en ontvangt lagere uitkeringen
  • Je kunt je lijfrenteverzekering alleen afkopen of levenslang uit laten keren OF je moet je bancaire lijfrente langer in laten gaan

1. Vervroegd pensioen – geen AOW

De AOW is één van de heilige huisjes in Nederland. Mede dankzij de AOW is armoede onder ouderen in Nederland op een zeer laag niveau. Het percentage ouderen onder de armoedegrens is zelfs lager dan het gemiddelde van de bevolking.

Omdat het basispensioen onder de AOW zo solide opgezet is, vertrouwen veel Nederlanders op het pensioen dat ze via de eerste twee pijlers (AOW en werkgeverspensioen) opbouwen. Zodra je eerder met pensioen gaat, zul je een aantal jaren moeten overbruggen, tot je de AOW-leeftijd bereikt.

Zolang je in Nederland blijft wonen en/of werken, wordt je AOW niet gekort. Voor ieder jaar dat je niet in Nederland woont en/of werkt, wordt je AOW met 2% gekort. Overweeg je te emigreren na je vervroegde pensioen? Dan moet je hier dus ook rekening mee houden.

2. Vervroegd pensioen – minder pensioenopbouw, lagere uitkering

Wil je vervroegd met pensioen gaan? Dan bouw je gedurende deze jaren geen pensioen op in pijler 2. Dit betekent, dat je uitkering lager wordt, ook als je er nog niet voor kiest om je pensioen in te laten gaan.

Vaak is het ook mogelijk om je pensioen alvast in te laten gaan voordat je de AOW-leeftijd bereikt. In dit geval ontvang je nog minder pensioen, omdat je voor een langere periode je pensioen ontvangt.

3. Vervroegd pensioen – lijfrentes

Heb je een aanvullend pensioen, bijvoorbeeld in de vorm van een bancaire lijfrente (banksparen) of lijfrenteverzekering? Hier zijn strenge voorwaarden aan verbonden. Als je in het nieuwe regime valt, mag je de lijfrente niet zonder meer in laten gaan wanneer jij wilt. Het afkopen van je lijfrente is fiscaal zeer nadelig.

Het geld op je bankspaarrekening of de opgebouwde premies in je lijfrenteverzekering staan vast totdat je de AOW-leeftijd behaalt. Waarschijnlijk kun je er dus niet op rekenen, dat je aanspraak kunt maken op je aanvullende pensioen voordat je de AOW-leeftijd behaalt.

Ben je van plan om je lijfrente levenslang uit te laten keren? Dan kun je de uitbetaling wel eerder in laten gaan. Ook in dit geval, zal je een lager maandelijks bedrag ontvangen. Niet alleen gedurende de overbruggingsjaren tot je de AOW-leeftijd bereikt, maar ook daarna.

Als je een uitkering uit een bankspaarrekening geniet, worden de jaren vóór je de AOW-leeftijd bereikt, opgeteld bij de verplichte minimale uitkeringsperiode van 20 jaar.

Hoeveel pensioen heb je nodig?
Hoeveel pensioen heb je nodig?

Heb je een pensioengat? Om deze vraag te beantwoorden, moet je eerst weten hoeveel pensioen je op moet bouwen. Dat klinkt eenvoudiger dan het is. Inflatie, rendement op rendement en rente op rente spelen een belangrijke rol in het berekenen van je pensioenbedrag. Volg ons stappenplan om te berekenen hoeveel jij nodig hebt.

Lees meer
Pensioenindexatie
Pensioenindexatie

Door pensioen te indexeren wordt de koopkracht van pensioengerechtigden gewaarborgd. Het leven wordt gemiddeld ieder jaar duurder door inflatie. Pensioenen en de AOW stijgen mee om dit op te vangen. Helaas worden pensioenen niet altijd geïndexeerd. Wat betekent dit voor jou, en wat kun je hieraan doen?

Lees meer
Zelf aanvullend pensioen opbouwen?
Zelf aanvullend pensioen opbouwen?

Heb je niet genoeg pensioen uit AOW en loondienst? Dan wordt het tijd om na te denken over de derde pijler. Je aanvullende pensioen kun je zelf regelen. Met een lijfrente of banksparen. Of je regelt het helemaal zelf. Wanneer is het belangrijk om ook zelf in actie te komen? En wat is dan je beste optie? Vind een antwoord op je vragen.

Lees meer
Lijfrentes
Lijfrentes

Zodra je een pensioentekort hebt, kun je geld opzijzetten in een lijfrente. Weinig onderwerpen zijn zo belangrijk als je pensioenverzorging. Helaas zijn ook weinig onderwerpen zo ingewikkeld. Lees op onze overzichtspagina’s wat lijfrenten zijn en vind links naar artikelen waarin we in detail ingaan op de verschillende thema’s.

Lees meer
Banksparen
Banksparen

Ook bij de bank kun je een lijfrente opbouwen. Op een bankspaarrekening staat je geld vast tot je AOW. Daarna wordt het opgespaarde saldo uitgekeerd. Wat zijn de voorwaarden voor banksparen? En hoe zit het met de belastingen? Raisin heeft alles wat je moet weten over banksparen op een rijtje gezet.

Lees meer
Pensioengids voor zzp’ers
Pensioengids voor zzp’ers

Zzp’ers bouwen niet automatisch pensioen op uit loondienst. Dit is een van de redenen waarom zzp’ers vaker met een pensioengat te maken krijgen. Gelukkig kun je jouw pensioen voor een deel ook zelf regelen. Door vroegtijdig slim te plannen. In onze pensioengids voor zzp’ers laten we je stap voor stap zien hoe.

Lees meer

Hoe kan ik eerder met pensioen?

Zoals we aan het begin al uit hebben gelegd, kun je ervoor kiezen om niet meer te gaan werken. Dat is nog niet hetzelfde als met pensioen gaan. Als je met pensioen gaat, geef je dit altijd aan bij je pensioeninstanties. Met pensioen gaan, is dus eigenlijk hetzelfde als aangeven bij je pensioeninstantie dat je pensioenuitkeringen wilt gaan ontvangen.

Geef altijd op tijd aan dat je met pensioen wilt gaan bij je pensioeninstantie. Zeker drie maanden van tevoren, maar liever bijvoorbeeld al een jaar van tevoren.

Kan ik al met (deeltijd)pensioen (1/2)?

Je kunt nog geen pensioen uit laten keren als je de AOW-leeftijd nog niet bereikt binnen 10 jaar. Natuurlijk kun je wel stoppen met werken, maar je kunt nog geen pensioenuitkeringen uit pijler 2 in laten gaan. Wel kun je bijvoorbeeld een levenslange lijfrente/bankspaarrekening uit pijler 3 uit laten keren.

Wil je meer dan 5 jaar voordat je de AOW-leeftijd bereikt met pensioen? En je opgebouwde pensioen uit pijler 2 ook al echt gaan ontvangen? Dan mag je daarna niet meer doorwerken.

Je kunt ook voor een deeltijdpensioen kiezen. In dit geval, moet je vanaf het begin aangeven, hoeveel je nog wil gaan werken. Je mag dan later niet méér gaan werken. Stel dat je 15 uur wil blijven werken. In dit geval ga je dus voor de overgebleven 25 uur met vervroegd pensioen. Je blijft een gedeelte salaris ontvangen en een gedeelte vervroegd pensioen.

Bereik je binnen 5 jaar de AOW-leeftijd? Dan zijn de regels soepeler. In dit geval, kun je alvast met pensioen gaan en zoveel blijven werken als je zelf wilt.

Kan ik al met (deeltijd)pensioen (2/2)?

Je bereikt de AOW-leeftijd... Kan ik mijn pensioen al in laten gaan? Wat moet ik daarvoor doen? Kan ik blijven werken?
...over meer dan 10 jaar Dit is nog niet mogelijk n.v.t. n.v.t.
...binnen 10 en 5 jaar Ja, mits de pensioeninstantie dit toestaat (Deeltijd)pensioen aanvragen, aangeven of je blijft werken of niet Ja, maar je mag niet méér gaan werken dan het aantal uren dat je aan het begin van je pensioen aangeeft
...binnen 5 jaar Ja, mits de pensioeninstantie dit toestaat (Deeltijd)pensioen aanvragen, aanvragen, aangeven of je blijft werken of niet Ja, je betaalt enkel belasting over je pensioen in Box 1

Ook een optie: eerst hoger, dan lager pensioen

Wil je vervroegd met pensioen, en de periode tot je de AOW-leeftijd bereikt overbruggen? Dan kun je ervoor kiezen om eerst een hogere pensioenuitkering te ontvangen, en later een lagere. De exacte voorwaarden kun je navragen bij je pensioenfonds. 

In ieder geval moet de verhouding tussen het hogere en lagere pensioendeel 4 tot 3 bedragen. Met andere woorden, als je een pensioen opknipt in twee verschillende delen, mag je hoge aandeel bijvoorbeeld niet meer dan € 2000 per maand zijn als het lage aandeel € 1500 is.

Nadelen vervroegd pensioen en belastingen

We hebben het net al even aangekaart, maar hoe zit het precies met de belasting als je vervroegd met pensioen gaat? Zoals altijd met belastingvraagstukken, kan dit gecompliceerd worden. Hieronder hebben we een paar van de belangrijkste nadelen voor je samengevat.

  1. Je profiteert niet van het lagere belastingtarief over je pensioen dat ingaat nadat je de AOW-leeftijd bereikt
  2. Als je een lijfrente afkoopt, betaal je waarschijnlijk revisierente en in één keer belasting in Box 1
  3. Let goed op de loonheffingskorting als je ook nog ander inkomen blijft ontvangen
  4. Als je een hoog bedrag op je rekening hebt staan, ga je mogelijk (meer) spaartaks betalen in Box 3

1. Belastingtarief lager na het bereiken van de AOW-leeftijd

Omdat je pensioen uitgesteld salaris is, betaal je ook over je pensioen (en je AOW) inkomstenbelasting. De Belastingdienst hanteert twee verschillende belastingtarieven in Box 1. Na het bereiken van de AOW-leeftijd, gaat de belastingdruk flink omlaag.

2. Lijfrente afkopen? Dat wordt duur

Heb je een lijfrente in pijler 3, en ben je aan het nadenken over afkopen? Je ontvangt dan weliswaar het volledige bedrag in één keer, maar betaalt meestal ook een revisierente (boete) van 20%. Dit komt nog eens bovenop de Box 1-belasting, die je ook in één keer af moet dragen. Zo kan de belastingdruk oplopen tot 69,5%.

3. Loonheffingskorting en vervroegd pensioen

Ga je met vervroegd pensioen, maar ontvang je nog steeds een inkomen? Let er dan op, dat je de loonheffingskorting niet dubbel toepast. Omdat je de loonheffingskorting slechts één keer in mag zetten, krijg je anders een naheffing bij je jaaropgave.

4. Eerder met pensioen en de spaartaks – denk aan Box 3

Het is fijn om eerder met pensioen te gaan. Vaak heb je hier een flink bedrag aan spaargeld voor nodig, of een zeer ruim pensioen. Wil je een tijdje teren op spaargeld? Dan kan het zijn dat je met je vermogen boven de vrijstellingsgrens van € 50.650 (fiscale partners: € 101.300) uitkomt. Vanaf 2023 ligt deze vrijstelling op ongeveer € 57.000 / € 114.000

Vermogensrendementsheffing betaal je helaas ieder jaar weer. Als je van je spaargeld gaat leven, is het dus een goed idee om er ook voor te zorgen dat je minstens de spaartaks opvangt. Bijvoorbeeld met een spaarrekening of depositorekening van Raisin.

Vergelijk depositorekeningen
Vergelijk depositorekeningen

Vergelijk alle spaardeposito's van Raisin – met de hoogste spaarrentes van de EU.

Lees meer
Depositogarantiestelsels binnen de EU
Depositogarantiestelsels binnen de EU

Om spaarders te beschermen heeft de EU regelgeving opgesteld rondom banktegoeden. Ieder land moet verplicht een depositogarantiestelsel hebben. Hiermee worden onder andere spaartegoeden gedekt. Leer de stelsels van de verschillende landen kennen.

Lees meer
Vergelijk spaarrekeningen
Vergelijk spaarrekeningen

Vergelijk alle spaarrekeningen van Raisin. Met de hoogste spaarrentes uit de hele EU.

Lees meer