De meeste Nederlanders bouwen AOW en een werkgeverspensioen op maar is dit voldoende om van rond te komen na je pensionering? Of is extra pensioen nodig? In dit artikel leggen we uit wat een aanvullend pensioen precies inhoudt en of het noodzakelijk is om dit op te bouwen.

Wat is aanvullend pensioen?

Het Nederlandse pensioensysteem is gebaseerd op drie pijlers: in de eerste pijler bouw je AOW op, in de tweede pijler pensioen via je werkgever en in de derde pijler kun je zelf je pensioen aanvullen.

Aanvullend pensioen is het extra pensioen dat je opbouwt naast je werkgeverspensioen en je AOW. Het is dus vooral belangrijk om extra pensioen op te bouwen als je niet genoeg pensioen opbouwt in de eerste twee pijlers.

Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als je geen aanspraak hebt op een volledige AOW. Als je bijvoorbeeld in het buitenland werkt, bouw je geen AOW op. Elk jaar dat je in het buitenland werkt of hebt gewerkt, wordt je AOW met 2% gekort. Er zijn dan ook verschillende opties om je AOW-gat op te vullen.

Het kan ook zo zijn dat je onvoldoende pensioen opbouwt in pijler 2, pensioen via loondienst. Bijvoorbeeld als je een aantal jaren niet of weinig hebt gewerkt. Zelfstandig ondernemers en zzp’ers bouwen niet altijd pensioen op in pijler 2. Alleen voor bepaalde beroepsgroepen is dit verplicht. Voor de overige groep is het opvullen van dit pensioengat dus erg belangrijk.

Ook bij een gezamenlijke huishouding, waarbij slechts 1 persoon pensioen opbouwt, kunnen mogelijk problemen ontstaan. Bijvoorbeeld na een scheiding of het overlijden van een echtgenoot/partner. Het is mogelijk dat de partner dan (volledig) doorbetaald wordt, maar dit is niet altijd het geval.

Hoeveel pensioen bouw ik al op?

Op de website mijnpensioenoverzicht.nl kun je bekijken hoeveel pensioen je al opgebouwd hebt bij verschillende pensioenuitvoerders. Het verwachte pensioenbedrag na je pensionering wordt ook berekend en de AOW wordt in dit bedrag meegenomen.

Op 1 juli 2021 is de hoogte van de AOW vastgelegd op € 1226,60 voor alleenstaanden en € 1677,10 voor fiscale partners. Deze bedragen zijn vóór een eventuele loonheffing. De bedragen worden elk half jaar aangepast en zijn afhankelijk van de hoogte van het minimumloon. 

Met de Pensioenschijf van het Nibud kun je je inkomsten en uitgaven na je pensioen op een rij zetten. Eerst tel je je verwachte inkomsten (AOW, aanvullend- of werknemerspensioen, lijfrentes of bankspaartegoeden, eigen vermogen, werk) na je pensioen bij elkaar op. Je krijgt dan een indicatie van je netto inkomen bij pensionering.

Je kunt vervolgens een overzicht maken van je verwachte uitgaven na je pensioen. Zo krijg je een indicatie of je inkomsten na pensionering voldoende zijn voor je verwachte uitgaven.

Als je verwachte netto inkomen bij pensionering minder is dan 70% van je huidige netto inkomen, wordt dit doorgaans een pensioengat genoemd. Als er een pensioengat is, kun je zorgen voor extra inkomen met een aanvullend pensioen.

Hoe bereken ik mijn aanvullend pensioen?

Je moet van tevoren bedenken hoe lang je een aanvullend pensioen aan jezelf uit wilt kunnen keren. Je vermenigvuldigt dan het aantal jaren met het maandelijkse bedrag en twaalf maanden om het bedrag dat je nodig hebt voor je aanvullend pensioen te berekenen.

Wil je bijvoorbeeld 20 jaar lang elke maand € 500 extra hebben? Dan moet je een bedrag van € 120.000 bij elkaar sparen. Dit bedrag kun je vervolgens gebruiken om jezelf periodieke ‘uitkeringen’ te doen. 

Je kunt er ook voor kiezen om je eigen huis te verkopen. De overwaarde van je huis kun je vervolgens gebruiken om je pensioen aan te vullen. In dit geval moet je wel rekening houden met een mogelijke stijging in je maandlasten na de verkoop, bijvoorbeeld voor de huur.

Hoe kan ik mijn pensioen aanvullen?

Je kunt ervoor kiezen om voor je aanvullend pensioen te sparen met banksparen of een lijfrenteverzekering. Dit kan belastingvoordelen opleveren in Box 1. Of je kunt ervoor kiezen zelf te sparen of te beleggen zonder belastingvoordeel (in Box 3).

Bij zowel banksparen als een lijfrenteverzekering betaal je een premie. Na het bereiken van de AOW-leeftijd ontvang je elke maand een bepaald bedrag. Omdat je pas belasting gaat betalen op het moment van uitkeren, kan dit belastingvoordelen opleveren; de belastingvoet gaat omlaag na het bereiken van de AOW-leeftijd.

Of je belastingvrij in kunt leggen, hangt af van het gekozen financiële product, de hoogte van de uitkering en je jaarruimte.

Je kunt ook zelf sparen of beleggen voor je pensioen zonder belastingvoordeel. Na de vrijstelling (in 2021 vastgesteld op € 50.000 voor alleenstaanden) moet je in Box 3 vermogensbelasting gaan betalen.

Het voordeel van zelf sparen of beleggen voor je aanvullend pensioen is dat je op deze manier gemakkelijker bij je geld kunt mocht je het onverwacht nodig hebben.

Of je kiest voor sparen of beleggen voor je aanvullend pensioen kan van je persoonlijke voorkeur en verschillende andere factoren afhangen. Beleggen kan een hoger rendement opleveren maar gaat doorgaans met meer risico’s gepaard. Sparen levert in Nederland niet zo heel veel meer op.Wil je nog wel een aantrekkelijke rente over je spaargeld? Denk dan eens aan sparen in het buitenland. Via spaarplatform Raisin is dit heel gemakkelijk en geheel gratis voor Nederlandse spaarders. Raisin werkt samen met banken uit de gehele EU waar je nog wel een aantrekkelijke rente over je spaargeld krijgt.

Wat is het gemiddeld aanvullend pensioen in Nederland?

Het gemiddeld besteedbaar inkomen van gepensioneerden lag in 2017 op € 26.900. Als je hier het gemiddelde pensioen dat Nederlanders hebben opgebouwd in pijler 2 (€ 900) en de AOW (€ 1229) vanaf trekt, zou het gemiddeld aanvullende pensioen in pijler 3 ongeveer € 113 per maand zijn.

Maar eigenlijk zeggen deze gemiddelden niet zoveel omdat de uiteindelijke netto bedragen sterk afhangen van je persoonlijke situatie. Het is dus veel belangrijker om te berekenen óf en hoeveel aanvullend pensioen jij straks nodig hebt als je met pensioen gaat.

Aanvullend pensioen – samengevat

Vooral voor mensen die niet genoeg AOW en werkgeverspensioen opbouwen, zoals bijvoorbeeld zzp’ers, is het van belang om voor aanvullend pensioen te zorgen. Dit kun je op verschillende manier doen. Bijvoorbeeld door het afsluiten van een financieel product als een lijfrenteverzekering of banksparen. Of je kunt zelf sparen of beleggen voor een aanvullend pensioen.