ING, de grootste bank van Nederland, besluit om per 1 januari 2022 de variabele spaarrentes voor alle particuliere spaarders op nul te zetten. Een echte schok is dit besluit niet. De ING volgt hiermee de ABN AMRO, die vanaf 1 april 2020 alle rentes al op nul heeft staan. Overigens stond de spaarrente bij de ING al op een absoluut dieptepunt: 0,01%. Dit betekent dat spaarders op een tegoed van € 10.000 slechts € 1 rente per jaar ontvingen.

Vermogende spaarders krijgen al iets minder dan anderhalf jaar te maken met negatieve rentes, meestal vanaf een spaartegoed van één ton (per rekening). Ook hier volgen de (groot)banken elkaars voorbeeld.

Waarom een nulrente?

Banken zijn ondertussen al meer dan twee jaar verplicht om overtollig spaargeld te parkeren bij de Europese Centrale Bank (ECB). Dit kost geld, een half procent op jaarbasis. Omdat (spaar)geld op het moment in overschot beschikbaar is op de markt, zijn banken een stuk minder afhankelijk van de spaartegoeden van hun klanten.

Veel aanbod, weinig vraag en een extra kostenpost zorgen er in Nederland voor dat banken spaarders liever kwijt dan rijk zijn. En spaarders eerder geld kwijt zijn dan rijk worden.

Is een nulrente eerlijk?

Daar zijn de meningen sterk over verdeeld. Zelfs de ING ziet in dat hun spaaraanbod niet bepaald aantrekkelijk is. Onlangs raadde de bank klanten aan om vooral op zoek te gaan naar een spaarrekening bij een andere bank.

Rente is niet (meer) vanzelfsprekend. Een rente is een vorm van beloning van de bank. Nu spaargeld de banken vrijwel niets meer oplevert, word jij niet meer voor je geld beloond. Voor jou als spaarder betekent dit dat je geld verliest. Door inflatie wordt je spaargeld namelijk ieder jaar een stuk minder waard.

Uiteindelijk kost het de ING ook geld om bepaalde diensten aan te bieden, zoals het beheren van jouw geld, naleven van antiwitwaswetgeving en het aanbieden van een betaalpas. Het is dus niet geheel onlogisch dat je geen beloning meer ontvangt. Een renteverlaging van 0,01% naar nul is dan ook grotendeels symbolisch; de ING is al tijden niet meer geïnteresseerd in jouw spaargeld.

Hoge winsten kunnen politieke discussie aanzwengelen

De enorme winsten die veel banken momenteel weer behalen, zijn het grootste pijnpunt voor veel spaarders. In een opvallend artikel in het Financieel Dagblad, wordt uitgelicht dat banken gecompenseerd worden voor de negatieve rente. Door de Europese Centrale Bank (ECB). Banken verdienen nog steeds geld met leningen, hypotheken en beleggingen, die ook mogelijk gemaakt worden door spaargeld. Dan verdienen ze nog op een negatieve rente. En ze worden gecompenseerd door de ECB.

Toch hoeven spaarders op de korte termijn niet te hopen op de politiek. Dit gaf demissionair minister Hoekstra onlangs nog aan in een kamerbrief. Banken zijn financiële instellingen die zelf hun prijzen vast mogen leggen. Uiteindelijk zullen consumenten ook zelf in actie moeten komen. Bijvoorbeeld door hun geld in andere EU-landen opzij te zetten. Dan trekt de markt misschien ook weer aan.