ECB: minder opkopen, rente blijft ongewijzigd (–0,5%)

“Het blijft niet zoals het is”. Soms is het goed om even aan de gevleugelde woorden van Bertolt Brecht te denken als je weer eens een website met een overzicht van spaarrentes opent. Ook de Europese Centrale Bank (ECB) leek gisteren een soortgelijke boodschap de wereld in te sturen, tijdens de persconferentie na de regelmatige zitting over het monetaire beleid.

Rentes gaan nog niet omhoog, maar later mogelijk wel

In de huidige tijden van economische onzekerheid durft de ECB het nog niet aan om de rentes omhoog te gooien. Dit is weliswaar een geschikt middel om de inflatie, waar veel Europeanen toch onder gebukt gaan, te beteugelen, maar zou slecht nieuws zijn voor veel bedrijven.

Maar de ECB heeft nog een ander middel tot haar beschikking: het opkopen van obligaties. Dit wordt ook wel ‘geld in de markt pompen’ genoemd. Het opkopen wordt nu teruggeschroefd en dit zou moeten helpen bij het beteugelen van het geldoverschot. Dit geldoverschot is namelijk (mede) verantwoordelijk voor het relatieve verlies in waarde van de euro, wat we inflatie noemen.

Waarom was de ECB ook alweer zo belangrijk?

De ECB is als centrale bank verantwoordelijk voor de financiële stabiliteit van het eurosysteem. De bank in het Duitse Frankfurt am Main zorgt er – als het goed is – voor dat de koopkracht van de euro behouden blijft. Zowel binnen de eurozone als tegenover andere munten.

De ECB is een koorddanser die met een paar stelschroeven continu moet zorgen voor financiële stabiliteit.

Omdat de ECB een centrale bank is kan het beslissingen maken die enorme macro-economische invloed hebben. Banken zijn bijvoorbeeld binnen de eurozone verplicht om hun euro’s te ‘laten overnachten’ bij de ECB. Het is vervolgens aan de ECB zelf om te bepalen hoeveel geld banken voor dit stallen krijgen of, zoals nu het geval is, hoeveel geld ze hiervoor moeten betalen.

Een dergelijke negatieve ECB-rente is weliswaar ongunstig voor spaarders, maar zorgt er ook voor dat geld relatief ‘weinig waard’ is. En als geld weinig waard is ben je eerder geneigd om het te investeren. Zo zorgt de negatieve rente dus voor hoge investeringen in de EU, en daarmee voor het veiligstellen van bijvoorbeeld werkgelegenheid.

De ECB is in zekere zin dus een koorddanser, die een paar stelschroeven tot haar beschikking heeft om voor continue stabiliteit in de eurozone te zorgen.

Rentes mogelijk later dit jaar omhoog

Christine Lagarde (President van de ECB) zal niet wakker liggen van jouw lage spaarrente. Maar de ECB heeft natuurlijk ook wel door dat het verlies in koopkracht, aangejaagd door gierende inflatie en nulrentes, een destabiliserende werking kan hebben.

Daarom heeft de ECB aangekondigd dat het vanaf juli mogelijk de rente naar boven bij zal stellen. Hierbij moet je overigens niet denken aan een sprong van procenten, maar eerder van -0,50% naar -0,40%. Als voorwaarde noemde Lagarde wel dat het opkoopprogramma dan al een tijdje stopgezet is.

Hoeveel dit vervolgens uit gaat maken zullen we later in het jaar merken.