Negatieve rente: moet ik rente betalen over mijn spaargeld?

Home › Negatieve rente

Tussen april 2021 en oktober 2022 moesten vrijwel alle (vermogende) Nederlanders negatieve rente op spaargeld betalen. Sindsdien hebben alle grote banken de grenzen voor negatieve rentes verlaagd en sinds 1 december 2022 staat de spaarrente weer in de plus.

Na verdere verhogingen staat de hoogste rente op vrij opneembaar sparen bij de grootbanken per 11 september 2023 op 1,70%. Wat betekent dit voor spaarders?

In het kort
  • Na een opmars in 2021, hanteerden alle grotere banken tot oktober 2022 een negatieve rente op tegoeden van meer dan € 100.000
  • Ondanks de torenhoge inflatie in 2022 bleven de rentes voor het merendeel van het jaar in de min of op nul hangen met enorme gevolgen voor de koopkracht en reële rente
  • De negatieve rente bedroeg tot oktober 2022 bij vrijwel alle banken -0,5% op jaarbasis
  • De meeste banken keken voor het berekenen van de negatieve rente naar het tegoed per rekening; ABN AMRO rekende alle tegoeden samen
  • De spaarrente is sinds december 2022 niet meer negatief
3,10%
p.j.
CKV Spaarbank
België
3,50%
p.j.
Banco BAI Europa
Portugal
3,40%
p.j.
CA Auto Bank
Italië

Actueel overzicht van spaarrentes bij Nederlandse banken (stand van januari 2024)

creditrentestanden bij: > € 0 > € 100.000 > € 250.000 > € 500.000
Rabobank (ook GroenSparen) 1,70% tot € 20.000 - 1,60% tot € 100.000 1,60% 1,50% 1,50%
ING 1,50% tot € 10.000 - 1,25% tot € 100.000 1,25% 1,25% 1,25%
ABN AMRO (totaal van alle saldi) 1,50% 1,50% 1,50% 1,50%
Bunq 2,46% 0,0% 0,0% 0,0%
Volksbank (ASN, SNS, RegioBank) 0,75% 0,25% 0,25% 0,25%
Triodos Bank 1,70% tot € 25.000 - 1,50% tot € 100.000 1,40% 1,40% 1,40%
KNAB 2,00% 2,00% 1,75% 1,75%
Van Lanschot 1,55% 1,55% 1,55% 1,55%

Januari 2024: ECB rente op 4,00%

De Europese Centrale Bank besloot in juli 2022 om eindelijk de depositorente te verhogen naar 0,00%, een nulrente dus. Voor het eerst sinds jaren hoefden banken niet meer te betalen om hun geld te stallen bij de Centrale Bank die toezicht houdt over het eurosysteem.

Sindsdien hebben alle Nederlandse grootbanken besloten om de negatieve rente af te schaffen. Op 1 augustus 2022 beet de Rabobank het spits af. ABN AMRO verlaagde de negatieve rente naar -0,25%. ING en de Volksbanken wachtten tot 1 oktober voordat zij de rente verhoogden. Vanaf 1 december 2022 is zowel de negatieve als de nulrente verleden tijd. Na maar liefst tien ECB renteverhogingen in iets meer dan een jaar tijd, staat de rente voor de depositofaciliteit per 20 september op 4,00%. De grootbanken hanteren een maximale spaarrente van 1,70% bij de Rabobank tot € 20.000, van 1,50% bij de ING tot € 10.000 en van 1,50% tot € 1.000.000 bij ABN Amro.

De inflatie is in de afgelopen maanden flink gedaald. Volgens het CBS bedroeg de inflatie in december 2023 1,2%. Echter, exclusief energie bedroeg de inflatie in december 3,4% en voor heel 2023% bedraagt de inflatie 4,1%. Hierdoor blijft de reële rente vooralsnog negatief.

Wat is negatieve rente?

‘Negatieve spaarrente’, ook wel negatieve interest genoemd, kan op verschillende manieren worden geïnterpreteerd. Hieronder leggen we enkele sleutelbegrippen uit:

  • Negatieve (credit)rente: betekent dat de negatieve rente door de bank aan haar spaarder wordt doorberekend. De negatieve creditrente is de negatieve rente waarover de media maandenlang heeft bericht.
  • Nulrente: een rentevoet die rond de nul procent schommelt. De meeste Nederlandse banken hanteren vanaf 1 december 2022 weer een rente die in de plus staat.
  • Negatieve nominale rente: dit is een negatieve marktrente. Nominale rente is de rente die een bank je biedt over je spaargeld.
  • Negatieve reële rente: reële rente is de nominale rente met aftrek van de inflatie. Inflatie zorgt ervoor dat je geld, dus ook je spaargeld, minder waard wordt. In Nederland schommelt de inflatie doorgaans tussen 1 en 3%. Momenteel ligt de inflatie op 0,2%. Voor heel 2023 zal dit percentage hoogstwaarschijnlijk hoger uitvallen dan de hoogste rentevoet bij de Nederlandse grootbanken.

Waarom negatieve rente?

De negatieve rente komt voor een groot deel voort uit het ECB-beleid. Het is de ECB die met haar monetair beleid de depositorente bepaalt. Dit is de rente die banken betalen op het geld dat ze ’s nachts verplicht bij de ECB stallen. Deze boeterente stelt de ECB in om geld in omloop – in plaats van gestalt- zoveel mogelijk willen stimuleren.

In het geval van deflatie, stellen consumenten aankopen uit omdat ze verwachten dat producten in de nabije toekomst goedkoper zullen worden. Hierdoor komt er minder geld in de economie terecht en kunnen bedrijven in de problemen komen.

Om deflatie te vermijden, hield de ECB de rente lang negatief, maar volgens economen dit is echter niet de enige oorzaak van negatieve rente. De vergrijzing zorgt voor een spaartsunami. Veel babyboomers zijn met pensioen of leunen tegen de pensioenleeftijd aan. Zij hebben dus heel wat kapitaal opgebouwd.

Bovendien potten heel wat landen, vooral in Azië, grote financiële reserves op. Dit doen ze uit angst voor een nieuwe financiële crisis. Dit geld wordt in de vorm van staatsleningen verpacht in Europa en de VS.

Door beide fenomenen worden banken, zelfs 15 jaar na de laatste financiële crisis, als het ware overspoeld door spaargeld. Vaak weten ze zich met dit geld niet goed raad en daardoor willen ze sparen ontraden wat resulteert in lage rentes.

Negatieve reële rente – ook een nulrente kost geld

De rentestanden op spaarrekeningen en termijndeposito’s kwamen tot 1 december 2022 nauwelijks boven de 0% uit. De gemiddelde inflatie was (veel) hoger dan de rente die je op je spaargeld ontvangt. Zodra banken spaarrentes onder nul laten zakken, betaal je nog eens extra bovenop wat je al verliest door de inflatie.

Negatieve spaarrente verbieden?

Vorig jaar gingen er steeds meer stemmen op om een negatieve rente op spaargeld wettelijk te verbieden. In België bijvoorbeeld is een negatieve spaarrente verboden en is het verplicht om spaarders een minimumrente van 0,01% en een jaarlijkse getrouwheidspremie van 0,10% te bieden.

De Consumentenbond dringt aan op een dergelijk verbod op negatieve rente in Nederland, op zijn minst tot een bedrag van € 100.000. Aangezien de spaarrentes alweer enige tijd in de plus staan, is een wettelijk verbod momenteel niet aan de orde.

ETF’s
ETF’s

ETF’s zijn een eenvoudig beleggingsconcept. Ontwikkeld zodat beleggers gemakkelijk risico kunnen spreiden. Verreweg de meeste ETF’s zijn indextrackers. In de volksmond worden de begrippen door elkaar gebruikt. Maar wat is een ETF eigenlijk? Waar liggen kansen en waar moeten (beginnende) beleggers goed op letten?

Lees meer
Vergelijk depositorekeningen
Vergelijk depositorekeningen

Vergelijk alle spaardeposito's van Raisin – met de hoogste spaarrentes van de EU.

Lees meer
Vergelijk spaarrekeningen
Vergelijk spaarrekeningen

Vergelijk alle spaarrekeningen van Raisin. Met de hoogste spaarrentes uit de hele EU

Lees meer

Blijf op de hoogte!

We sturen je (maximaal) eens per week een nieuwsbrief over de volgende thema's:

    Interessante aanbiedingen en promoties

    Exclusieve spaarproducten en (top)rentes op ons spaarplatform

    Het laatste nieuws en relevante artikelen

Lage spaarrentes omzeilen – wat kunnen spaarders doen?

Je geld thuis bewaren is geen verstandige optie om een lage of negatieve rente op je spaarrekening te compenseren. Veiligheid is het grootste voordeel dat sparen biedt. Door het lage risico verkiezen veel mensen sparen nog steeds boven investeren. Dat hoeft niet te betekenen dat je een lage of negatieve spaarrente moet accepteren.

Hieronder leggen we kort vier eenvoudige alternatieven voor je (Nederlandse) spaarrekening uit.

 

 

De meest eenvoudige manier om lage rentes te omzeilen? Parkeer (een deel van je) spaargeld in een andere EU-land. Met Raisin is dit eenvoudig. Ook in andere EU-landen profiteer je van de veiligheid van een depositogarantiestelsel. Tegoeden tot €100.000 per klant en bank – of het equivalent in de lokale valuta – worden gegarandeerd.

Je kunt er ook voor kiezen om je geld over meerdere banken in Nederland te verdelen. Zo ontloop je voor het deel van je geld dat boven de limiet uitkomt de negatieve rente. Let wel, vanwege de spaartaks en inflatie, ‘verlies’ je ook bij een nulrente ieder jaar geld.

Deze optie is ook geschikt voor ondernemers die een negatieve rente op hun zakelijke rekening willen voorkomen. Zo kan vermogen bijvoorbeeld verdeeld worden over verschillende zakelijke banken.

Overweeg je hypotheek af te lossen. Zo verlaag je de hypotheekdruk en investeer je in overwaarde van je eigen huis. Let wel: je bespaart weliswaar al een klein bedrag iedere maand in de vorm van lagere hypotheeklasten, maar het geld komt pas ‘vrij’ zodra je verkoopt.

Zolang je genoeg spaargeld aanhoudt, kun je ook besluiten een deel van je geld te beleggen. Vooral voor het beleggen in ETF’s hoef je geen expert te zijn. Beleggen levert echter nooit een gegarandeerd resultaat op; hier moet je zeker rekening mee houden.

Sparen in het buitenland
Sparen in het buitenland

In veel landen ontvang je een hogere rente op je spaargeld dan in Nederland. Toch is het vaak ingewikkeld om een rekening te openen. Ontdek hoe je met Raisin wel eenvoudig en veilig kunt sparen in het buitenland.

Lees meer
Depositogarantiestelsels binnen de EU
Depositogarantiestelsels binnen de EU

Om spaarders te beschermen heeft de EU regelgeving opgesteld rondom banktegoeden. Ieder land moet verplicht een depositogarantiestelsel hebben. Hiermee worden onder andere spaartegoeden gedekt. Leer de stelsels van de verschillende landen kennen.

Lees meer
Verwachting spaarrente
Verwachting spaarrente

Wat kunnen we gaan verwachten van de spaarrentes in de komende jaren? Gaan we überhaupt ooit nog terug naar de gouden spaartijden van de jaren '80? Niemand kan ik de toekomst kijken, maar we kunnen je wel een paar verwachtingen meegeven. Een tipje van de sluier lichten we alvast op: het ziet er niet bijzonder rooskleurig uit.

Lees meer

Beste spaarrentes

FAQ

Wat is het verschil tussen nominale en reële negatieve rente?

Wanneer nominale rente negatief is, is de marktrente op zich negatief. De bank of kredietverlener stelt je dus een negatieve rente voor. Bij reële negatieve rente kan de marktrente, dus de aangeboden rente op spaargeld positief zijn, maar is de opbrengst op sparen op zich per saldo negatief door aftrek van het inflatiepercentage. Dit is heb je in realiteit dus toch een negatieve rente op je spaarrekening.

Waarom was de rente negatief?

De depositorente was negatief door het expansieve monetaire beleid van de ECB. De overvloed aan spaargeld op de markten en de lage inflatie drukten de rente nog verder naar omlaag.

Waarom hanteren Nederlandse banken een lage rente?

Dit komt door het rentebeleid van de ECB. Tot oktober 2022 stond de ECB depositorente erg laag. Dit zette de winst van de banken onder druk omdat deze moesten betalen voor het stallen van spaargeld bij de ECB. Ondanks meerdere renteverhogingen in een relatief korte tijd en recordwinsten in de eerste zes maanden van 2023, bieden de Nederlandse grootbanken nog steeds relatief lage rentes op spaartegoeden.

Wordt mijn spaargeld gevrijwaard van een negatieve rente bij de banken?

Nu de spaarrentes weer in de plus staan, is er momenteel een minder dringende behoefte aan een verbod op negatieve rente. Dit verbod zou weer ter sprake kunnen komen als de rente weer naar nul zakt.

Is de negatieve rente aftrekbaar?

Helaas is de negatieve rente niet aftrekbaar in Box 1 of Box 3. Dit omdat de Nederlandse Belastingdienst met een zogenaamd fictief rendement werkt. Het daadwerkelijk behaalde rendement op spaargeld heeft geen invloed op de belastingen.

Waar vind ik een bank met een goede rente?

Deze vind je buiten de Nederlandse grenzen.  Door het op Europees niveau geharmoniseerde nationale wettelijke depositogarantiestelsels worden in de Europese Unie spaartegoeden gegarandeerd tot €100.000 per klant per bank. De deposito’s van Raisin leveren meer op én zijn beschermd.

Wat is negatieve spaarrente?

De spaarrente is negatief wanneer een bank de rentevoet op sparen onder nul laat zakken. In de praktijk betekent dit dat je moet betalen voor het geld dat je op je spaarrekening hebt, in plaats van te worden beloond met een positieve rente. Er is echter al sprake van reële negatieve rente als de inflatie hoger is dan de rente die je op je spaargeld ontvangt.

Wat zal de Nederlander doen bij een negatieve spaarrente?

Eén op de vier Nederlanders zal een bank zoeken met een betere spaarrente, dat lukt dan misschien niet in Nederland. Maar via het online spaarplatform van Raisin heb je toegang tot de beste spaarrentes van Europa. Opvallend is het het aantal Nederlanders dat zijn geld thuis zal bewaren. Dat is geen goed idee, want het risico dat je je geld verliest, is groot. Bovendien moet je geld dat je thuis bewaart vanaf een bedrag van €534 opgeven aan de belasting.

Welke bank heeft geen negatieve rente?

Inmiddels heffen Nederlandse banken geen negatieve rente meer. Ondanks dat de spaarrentes weer in de plus staan, vind je bij buitenlandse banken aantrekkelijkere rentes. Bij Raisin vind je rentes tot 3,50% per jaar op spaarrekeningen, in economisch sterke landen zoals Zweden en Frankrijk.

Bij hoeveel spaargeld moet je negatieve rente betalen?

Bij de meeste Nederlandse banken betaalde je tot 1 december 2022 negatieve rente zodra je vermogen (op alle rekeningen samen) boven de €100.000 uitkwam. Twee uitzonderingen hierop waren Rabo GroenSparen en Triodos Bank. Hier betaalde je ook een negatieve rente onder de €100.000. In de tabel bovenaan deze pagina vind je een actueel overzicht.