Hoogste spaarrente » Kennisbank » Wat is negatieve rente?

De hoogte van de rente is afhankelijk van verschillende factoren. Zoals de looptijd, beleggingsvorm en de bank. De rente volgt in grote lijnen de huidige officiële referentierentes van de Europese Centrale Bank (ECB). 

Negatieve rentes zijn een nachtmerrie voor spaarders. Ze verliezen ieder jaar een bepaald percentage van hun spaargeld. Naast het verlies dat spaarders eigenlijk door inflatie en een mogelijke spaartaks lopen.

In dit artikel gaan we dieper in op de volgende onderwerpen omtrent negatieve rente:

Tot slot hebben we nog een paar veelgestelde vragen over negatieve rente voor je samengevat.

Waarom bestaat er zoiets als negatieve rente?

De hoogte van de rente is afhankelijk van het beleid van de Europese Centrale Bank (ECB). Door de rentes laag te houden, kunnen banken goedkoop geld lenen van de centrale bank en dit geld vervolgens weer in de economie pompen.

Met lage rentes nemen bedrijven meer kredieten op. Het idee hierachter is, dat dit goed is voor de economische activiteit. Maar het verlagen van de rentes heeft niet geleid tot het gewenste effect. De banken hebben het geld geparkeerd op bankrekeningen.

Als reactie hierop, besloot de ECB haar geldpolitiek aan te scherpen. De depositorente voor banken werd verlaagd tot onder de nulgrens, naar -0,5 %. Banken die hun geld stallen bij de ECB en dus niet doorgeven aan de economie in de vorm van leningen, moeten een boeterente betalen.

Moor ook deze maatregel heeft tot nu toe nog niet geleid tot het gewenste effect. Banken besluiten steeds vaker om de negatieve rentes door te berekenen aan hun klanten. De wetten van vraag en aanbod gelden – net als voor alle markten – ook voor financiële instellingen en hun klanten. Veel banken in Nederland hebben geen behoefte aan extra liquiditeit, waarover ze vervolgens rente moeten betalen.

Maar ook spaarders kunnen wat doen tegen de negatieve rentes. Bijvoorbeeld door in het buitenland te gaan sparen. In andere EU-landen ontvangen Nederlandse spaarders nog een hogere rente. Het openen van een buitenlandse spaarrekening is niet altijd makkelijk, maar op deze website vind je veel aanbiedingen van betrouwbare banken uit de EU.

Negatieve reële en nominale rentes

Economen onderscheiden tussen negatieve reële rentes en negatieve nominale rentes. Spaarders krijgen met negatieve reële rentes te maken, zodra de inflatie hoger is dan de rente die ze ontvangen. Uiteindelijk daalt hierdoor de koopkracht van spaarders.

Bij negatieve nominale rentes ligt de nominale rente die een bank aanbiedt onder de nul procent. Dit wordt ook wel een boeterente genoemd. Banken heffen deze boeterente over de spaar- en betaalrekeningen van hun klanten. Spaarders betalen deze boeterente, of deze boeterente wordt van een kredietuitbetaling afgetrokken.

Krijgen bedrijven ook met negatieve rentes te maken?

Negatieve rentes treffen vooral spaarders. Ze worden gedwongen om actief op zoek te gaan naar alternatieven en te voorkomen dat hun spaargeld in waarde vermindert door negatieve rentes en inflatie. Als dit niet lukt, krijgen ze niet alleen te maken met minder koopkracht, maar wordt het ook ingewikkelder voor ze om zelf hun pensioen te verzorgen. 

Maar niet alleen spaarders krijgen te maken met de negatieve rentes. Ook bedrijven betalen boven de grensbedragen boeterentes.

Rentes dalen al sinds de middeleeuwen

Wist je dat de rentes over het algemeen al aan het dalen zijn sinds de 14e eeuw? Dit is het resultaat van een onderzoek van Harvard-wetenschapper Paul Schmelzing. Hiervoor achterhaalde hij de reële rentes in de meer ontwikkelde economieën sinds het jaar 1311.

Eigenlijk is de huidige situatie dus helemaal niet zo ongebruikelijk, als we kijken naar de geschiedenis. Tussen 1313 en 2018 kreeg zelfs een op de vijf ontwikkelde economieën te maken met langdurig negatieve rentes.

Het is niet zo gemakkelijk om een eenduidig antwoord te geven op de vraag waarom het renteniveau gemiddeld blijft dalen. Economen die de recente geschiedenis bestuderen, geven aan dat dit voornamelijk te maken heeft met veranderingen in het groeitempo, de opkomst van stabiele staten en de grootte van de bevolking.

Voor spaarders en beleggers betekent dit niet veel goeds. Schmelzing verwacht dat lage en negatieve rentes een permanent en langdurig politiek probleem op kunnen leveren. Hij verwacht dat de rentes al dit decennium permanent negatief zullen worden.

Referentierente in de eurozone sinds 2002

In juni 2014 besloot de Europese Centrale Bank (ECB) om de depositorente voor banken tot onder de nulgrens te verlagen. Hiermee wil de centrale bank voorkomen dat banken hun geld bij de ECB parkeren.

Ook een verdere verlaging van de depositorente van -0,4% naar -0,5% in september 2019 heeft er tot nu toe niet voor gezorgd dat de economie in de eurozone weer snel toeneemt of dat er meer kredieten verleend worden.

Sterker nog, alle grotere Nederlandse banken hebben ondertussen besloten om vanaf bepaalde bedragen de negatieve rentes door te berekenen aan hun klanten. Alle spaarders die grotere vermogens bij eenzelfde bank geparkeerd hebben, krijgen met deze negatieve rentes te maken.

Economen maken zich zorgen dat het doorberekenen van boeterentes aan spaarders met relatief bescheiden vermogens binnenkort al tot de realiteit kan behoren.

Wat kunnen spaarders doen tegen negatieve rente?

Spaarders kunnen op verschillende manieren iets doen tegen de negatieve rentes. Hieronder hebben we enkele opties voor je op een rijtje gezet.

• Geld spreiden over verschillende banken/rekeningen

Op het moment hanteren banken nog vrij hoge grenzen voor negatieve rentes. Je kunt negatieve rentes ontlopen door je geld te spreiden over verschillende spaarproducten of banken. Dit is een voor de hand liggende optie. Vergeet niet, dat de reële rente ook negatief kan zijn, ondanks een nominale nulrente. Zo verlies je alsnog aan koopkracht op je spaargeld.

• Sparen in het buitenland

In verschillende landen bestaat nog een hogere vraag naar spaargeld. Nederlanders kunnen in principe ook gewoon een spaarrekening openen in het buitenland. Vaak is dit ingewikkeld. Via een spaarbemiddelaar zoals Raisin kunnen Nederlandse spaarders dit proces volledig online doorlopen.

• Beleggen

Beleggen lijkt een logisch alternatief voor spaargeld. Toch deinzen veel Nederlanders terug voor de risico’s. Dit is niet geheel onterecht. Beleg daarom alleen geld dat je kunt missen en dus niet nodig hebt voor andere uitgaven. Daarnaast moet je er altijd rekening mee houden, dat je geld in waarde vermindert en je dus verlies riskeert. Hier moet je ook mentaal mee om kunnen gaan.

• Hypotheek afbetalen

Over je hypotheek betaal je doorgaans een hogere rente dan je ontvangt op spaargeld. Het is dus logisch, om je hypotheek af te betalen. Toch? Op de lange termijn is dit zeker een logische optie. Maar de overwaarde op je hypotheek kun je pas weer omzetten in spaargeld zodra je verkoopt. Daarnaast verlaag je door af te betalen ook de hoogte van de hypotheekaftrek.

Veelgestelde vragen over negatieve rente

Wanneer ga ik negatieve rente betalen?

Spaarders moeten een boeterente (negatieve rente) gaan betalen, zodra banken de kosten voor het stallen van spaargeld bij de Europese Centrale Bank (ECB) doorberekenen aan hun klanten. De ECB berekent al sinds 2016 negatieve rentes op spaartegoeden. De spaargrenzen worden stapsgewijs verlaagd, bij sommige banken betalen spaarders al vanaf € 100.000 een negatieve rente.

Wat kan ik doen tegen negatieve rentes?

Spaarders kunnen negatieve rentes vermijden door hun spaargeld te spreiden over rekeningen. In het buitenland zijn de rentes daarnaast doorgaans hoger dan in Nederland. Ook beleggen en het afbetalen van je hypotheek zijn goede alternatieven.

Welke banken heffen negatieve rentes?

Bijna alle grote Nederlandse banken heffen al negatieve rentes. Sommige banken al vanaf een bedrag van € 100.000. Bij ABN AMRO (vanaf € 150.000), ING en Rabobank vanaf 1 juli 2021 bijvoorbeeld. De grootbanken zijn voorlopig nog niet van plan om de grens te verlagen tot onder de € 100.000. Dit zou ook voor nog meer rumoer zorgen onder spaarders. 

De politiek heeft ook aangegeven mogelijke stappen te overwegen zodra spaarders tot een ton te maken gaan krijgen met negatieve rentes. Dit lijkt goed nieuws, maar vergeet niet, dat de reële rente ook bij een negatieve rente negatief wordt. De bezwaren zijn in dit geval voornamelijk symbolisch.

Welke banken heffen geen negatieve rentes?

Zijn er nog banken die geen negatieve rentes heffen over spaargeld? Het korte antwoord is: nee. Alle grote banken hanteren een grens van maximaal € 500.000. Hierboven betaal je ook bij, bijvoorbeeld, Nationale Nederlanden een negatieve rente. Een volledig overzicht van de negatieve rentes bij banken kun je vinden op deze pagina van spaarbemiddelaar Raisin.