Zonder risico geen rendement. Op de beurs word je beloond, of gestraft, voor het nemen van risico’s. ETF’s worden vaak aangeprezen als een ‘veiliger’ alternatief voor losse aandelen. Het is inderdaad zo dat je met een ETF een minder groot risico loopt op een totaalverlies van je inleg. Maar dit betekent helaas niet dat ETF’s veilig zijn. Ook met ETF’s kun je flinke verliezen lopen.

Het is goed om de risico’s van je beleggingen te begrijpen voordat je begint met investeren. Daarom geven we je in dit artikel een antwoord op de volgende vragen die je zou kunnen hebben over de risico’s van ETF’s:

Zijn ETF’s riskant?

Of je ETF’s wel of niet riskant vindt, hangt af van de beleggingscategorie waarmee je ETF’s vergelijkt. Vergeleken met, bijvoorbeeld, cryptomunten zijn ETF’s een stuk minder speculatief. Aan de andere kant bestaan ETF’s doorgaans uit aandelen, en aandelen zijn nu eenmaal hoog volatiel. Dit betekent dat de koersen van aandelen flink schommelen.

ETF’s hebben een betere spreiding dan een pakket van enkele aandelen. Deze spreiding kan ervoor zorgen dat ETF’s een lager risico hebben, maar risico en spreiding zijn niet altijd hetzelfde. De wereldeconomie is dermate sterk vervlochten, dat negatieve tendensen zelden beperkt blijven tot één land of één sector.

Dit betekent dus ook dat zelfs de beste spreiding van aandelen het inherente marktrisico van beleggen slechts beperkt tegen kan werken. Het is niet al goud wat blinkt – ETF’s hebben een hoger risico dan depositorekeningen en obligaties. Daar verandert ook de beste spreiding en strategie niets aan.

Zijn sommige ETF’s veiliger dan anderen?

Sommige ETF’s zijn risicovoller dan anderen. Een ETF met obligaties is vrijwel altijd minder riskant dan een ETF met aandelen of grondstoffen. Omdat obligaties minder in waarde schommelen.

Bij het vergelijken van de risico’s van verschillende ETF’s kijk je dus voornamelijk naar de verwachte volatiliteit. Hoe lager de historische en verwachte volatiliteit van een ETF, hoe lager het verwachte risico. De volatiliteit is dus een goede indicator van het risico van een ETF. Bij een hoge volatiliteit zijn maximale verliezen op je ETF van tot wel 40% niet uit te sluiten.

Volatiliteit is één element van risico. Een ander belangrijk element, dat we hierboven al aangestipt hebben, is spreiding over verschillende markten en sectoren. Een ETF die uitsluitend belegt in de biowetenschappen is sterker afhankelijk van de ontwikkelingen op één enkele markt dat een ETF die de volledige AEX trackt.

Je kunt het risico van ETF’s ook spreiden door je geld in verschillende ETF’s te beleggen. Je krijgt dan wel te maken met meerdere transacties en de bijbehorende kosten. Ook kun je snel het overzicht verliezen.

Hoe vind je als belegger nu informatie over het risico van een ETF? Iedere betrouwbare uitgever van een ETF geeft direct ook gestandaardiseerde informatie over het risico in de factsheet. Vaak in een vorm die gelijk is aan de verplichte waarschuwing die fondsen die onder het toezicht van de Nederlandse AfM staan. Dus met een waarschuwingsicoon en een score tussen de 1 en 7.

Wat zijn de verschillende risico’s van ETF’s?

Het voornaamste risico dat je met een ETF loopt, is het zogeheten marktrisico. Dit is het risico van dalende prijzen van de ETF aan de beurs. Maar ETF’s kunnen nog andere risico’s met zich meebrengen. Hieronder hebben we er een paar samengevat:

• Tegenpartijrisico

Er is een onderscheid tussen ETF’s met fysieke replicatie en ETF’s met synthetische replicatie. Bij fysieke replicatie omvat een fonds ook daadwerkelijk het pakket aan aandelen dat de ETF trackt. Bij synthetische replicatie wordt gebruik gemaakt van swaps met tegenpartijen. De tegenpartij ‘belooft’ om een bepaalde getrackte koers te garanderen. Als de tegenpartij deze belofte niet nakomt, verliest de swap zijn waarde. Jij loopt dan verlies.

• Trackingrisico

Weet je wel zeker dat jouw ETF een koers precies trackt? Als je een AEX-ETF koopt is het wel de bedoeling dat het fonds zo aangepast wordt dat het de AEX ook precies volgt. Bij trackende ETF’s zijn kleine afwijkingen van de onderliggende koers onvermijdelijk. Dit is meestal geen al te groot probleem. Vervelend wordt het wanneer er een probleem optreedt met je ETF.

• ETF stopt of heeft geldproblemen

Ook een ETF zelf krijgt te maken met liquiditeit. De beheerder van de ETF moet geld achter de hand hebben om aandelen te kunnen kopen. Als een ETF niet meer rendabel of liquide is, kan deze opgeheven worden. In dit geval worden de aandeelhouders vergoed – maar draaien ze vaak toch op voor transactie- en afwikkelkosten.

Hoe kan ik het risico van ETF’s slim opvangen?

Beoog je jouw volledige vermogen in ETF’s met aandelen te investeren? Dan moet je een groot risico accepteren. Zelfs na een diepgaande analyse van alle markten en sectoren, zal het je niet lukken om de volatiliteit onder ongeveer 20% tot 30% te brengen. Met andere woorden: je kunt altijd veel geld verliezen.

Een slimmere strategie om de volatiliteit van ETF’s op te vangen is met behulp van rentedragende investeringen. Op deze investeringen ontvang je een – al dan niet vaststaande en vooraf overeengekomen – rente.

Omdat je een rente ontvangt, is de volatiliteit en het bijbehorende (markt)risico van deze investeringen heel laag. Hiermee kun je de hogere volatiliteit en het hogere risico van andere investeringen opvangen.

Wil je hier meer over weten? Lees dan ons artikel over het samenstellen van een ETF-portfolio. Bekijk ook de beste termijndeposito’s met een hoge vaste rente.

ETF risico’s – samengevat

Met een ETF ben je verzekerd van een grotere spreiding van je beleggingen over verschillende investeringen, meestal aandelen. Dit betekent niet direct dat ETF’s een laag risico hebben. Omdat de globale markt sterk vervlochten is, kan ook de allerbeste spreiding het risico op een groot verlies niet voorkomen. 

Naast koersrisico’s kun je ook te maken krijgen met een tegenpartijrisico, trackingrisico of het risico dat een ETF stopt. Daarom is het verstandig om het relatief hoge risico van ETF’s op te vangen met rentedragende beleggingen, zoals een depositorekening of obligaties.