Waarom zou je op één paard wedden? Niet alleen is het beleggen in losse aandelen riskant, het vereist ook veel kennis van de markt. Indextrackers bieden uitkomst. Met één product beleg je in alle aandelen van een populaire (beurs)index, zoals de AEX of DAX.

Maar wacht even? Is een indextracker dan niet gewoon een ETF? Ja, dat klopt, maar niet elke ETF is per se een indextracker. Sommige ETF’s investeren bijvoorbeeld gespreid over de hele wereld of alleen in een bepaald segment van de economie. Een indextracker heeft echt als doel om een onderliggende beursindex zo precies mogelijk te volgen.

Nu ben je misschien benieuwd:

We beginnen bij het begin en leggen uit wat een indextracker nu eigenlijk precies is.

Wat is een indextracker?

Kort gezegd is een indextracker een passief fonds dat een index volgt. Die zin heeft drie belangrijke woorden. 

Een fonds is een pakket aan aandelen en/of obligaties dat als één product verhandeld of aangeboden wordt. Een passief fonds wordt niet actief, maar automatisch beheerd (door fondsmanagers). Een index geeft tenslotte het gewogen gemiddelde weer van een bepaald aandelenpakket. De AEX is bijvoorbeeld de index en graadmeter van de Amsterdamse beurs.

Een indextracker is dus een financieel product dat aan de beurs verhandeld wordt. In dit pakket bevinden zich aandelen die een bepaalde beursindex – zoals de Dow Jones of de AEX – spiegelen. Het fonds wordt niet actief beheerd, maar automatisch aangepast aan de onderliggende index. 

Het uiteindelijke doel van de indextracker is om de bewegingen van bijvoorbeeld de AEX zo precies mogelijk te volgen. Stel dat Shell als aandeel 15% de koers van de AEX uitmaakt. Dan zal de indextracker ook voor 15% uit Shell-aandelen bestaan.

Wordt een nieuw aandeel toegevoegd aan de AEX of, bijvoorbeeld, Shell minder sterk gewogen? Dan past de indextracker zich ‘automatisch’ aan. Door aandelen van het nieuwe bedrijf te kopen of van Shell te verkopen.

Wat is het verschil tussen een ETF en een indextracker?

Ook een ETF is een passief verhandeld fonds. Maar niet elke ETF is een indextracker. Het ingewikkelde is, dat de begrippen continu als synoniemen van elkaar gebruikt worden. Dit is verwarrend.

Het enige wat je hoeft te onthouden, is dat iedere indextracker een ETF is, maar niet iedere ETF een indextracker. Volgt een ETF niet expliciet een onderliggende index? Dan is het geen indextracker.

Wat is een goede indextracker om in te beleggen?

Een goede indextracker voldoet aan een aantal voorwaarden. De informatie hieronder helpt je op weg bij het uitkiezen van een indextracker.

• Een goede indextracker is transparant

De indextracker moet transparant zijn. Je moet min of meer weten waarin belegd wordt en hoe de beleggingen uitgevoerd worden. Je kunt dus het beste voor een indextracker van een gerenommeerd investeringsfonds, zoals Vanguard of MSCI, kiezen.

• Een goede indextracker heeft goede spreiding

Je zou denken dat elke indextracker een goede spreiding heeft. Maar sommige indexen hebben helemaal niet zoveel onderliggende aandelen. Zo heeft de S&P 500, zoals de naam al zegt, 500 aandelen in de index zitten, maar de AEX slechts maximaal 25. Met de AEX heb je dus een relatief geringe spreiding. Het kan dus verstandig zijn om niet al je geld in een AEX-tracker te stoppen.

• Indextrackers hebben normaliter lage kosten 

Ook passief beheerde fondsen hebben kosten. Je betaalt natuurlijk een commissie voor het kopen of verkopen van het product aan de beurs. Daarnaast is er nog een spreiding tussen de bid en de ask prijs. Ook moeten binnen een ETF transacties gedaan worden die geld kosten. Daarnaast kunnen er nog management fees voor het ETF gerekend worden. In totaal zouden de kosten van een ETF niet boven een half procent moeten liggen.

• Wat is de valuta van het fonds?

Koop je een Dow Jones-tracker in euro? Dan denk je er misschien niet aan dat je te maken zult krijgen met valutarisico’s. Dit zit als volgt in elkaar.

Stel dat de koers van de Dow Jones met 10% stijgt, maar de waarde van de dollar in dezelfde periode ook stijgt ten opzichte van de euro. De sterkere dollar heeft een negatieve invloed op de waarde van jouw pakket in euro’s, omdat de onderliggende aandelen in je pakket in dollar verhandeld worden.

Koop je een indextracker in dollar? Dan krijg je hier pas mee te maken zodra je jouw dollars weer terugwisselt naar euro.

• Let goed op: wie is je tegenpartij?

Sommige indextrackers gebruiken een andere methode om een index na te bootsen, namelijk met behulp van derivaten en swaps. Dit zijn zogenaamde synthetische indextrackers. In dit geval, is de waarde van het fonds afhankelijk van de bereidwilligheid en mogelijkheid van de tegenpartij om de betalingsbelofte na te komen. Bij fysieke indextrackers, heb je dit probleem niet.

• Hoe wordt dividenduitkering belast?

Bedrijven keren dividend uit aan hun aandeelhouders. Zo verdelen ze de winst die ze maken en houden ze de beurskoers stabiel. In sommige landen, wordt dividend echter direct aan de bron belast. Dit kun je in principe terugvragen, maar dat is vooral bij een fonds met een groot aantal aandelen heel ingewikkeld.

Daarom is het de vraag of het verstandig is om in een DivDAX-tracker te beleggen. Grote kans dat het ingewikkeld wordt om erachter te komen hoeveel dividendbelasting je betaald hebt en hoe je dit terug kunt vragen.

• Wat zijn bekende indextrackers?

Hieronder hebben we drie bekende indextrackers (wereldwijd, AEX, DAX) voor je op een rijtje gezet. Met de totale kosten (TER) en het unieke identificatienummer (ISIN).

iShares Core MSCI World UCITS ETF – Wereldwijd – TER  0,30% – Fysieke replicatie – ISIN: IE00BKBF6H24
iShares AEX UCITS ETF – TER 0,30% – Fysieke replicatie – ISIN: IE00B0M62Y33
Xtrackers DAX UCITS ETF 1C – DAX-tracker – TER 0,09% – Fysieke replicatie – ISIN: LU0274211480

De ETF’s die we hierboven uitgekozen hebben, zijn allemaal fysiek replicerend. Wat betekent dit precies, en waarom is fysieke replicatie doorgaans veiliger dan synthetische replicatie?

Wat is fysieke replicatie en synthetische replicatie bij indextrackers?

Fysieke replicatie houdt in dat het fonds de aandelen of obligaties waarin het belegt, ook daadwerkelijk in bezit heeft. Als we het voorbeeld van de AEX nemen: bij fysieke replicatie heeft het fonds ook echt de 25 aandelen die in de hoofdindex van de AEX opgenomen zijn in bezit. In ongeveer dezelfde verhouding als de weging naar marktkapitalisatie van de AEX. Aandelen worden verkocht en aangekocht om de koers van de AEX te volgen.

Bij synthetische replicatie worden afgeleide producten, zogenaamde derivaten (vaak swaps), gebruikt om een koers te tracken. Hierbij worden afspraken gemaakt met een tegenpartij. Als deze tegenpartij niet aan de betaalverplichtingen kan voldoen, lopen beleggers het risico hun geld te verliezen. Daarom kan gesteld worden dat synthetische replicatie een extra risico met zich meebrengt.

Een veelgenoemd voordeel van synthetische replicatie is dat het de onderliggende koers met een hogere precisie kan volgen. Ook zijn de kosten wat lager en kun je zo in meer markten beleggen.

Let bij het uitkiezen van een ETF dus op het soort replicatie en probeer de voor- en nadelen tegen elkaar af te wegen. Ben je niet zeker van het tegenpartijrisico bij een synthetische ETF? Kies dan een ETF met fysieke replicatie.

Wat zijn de voordelen van indextrackers?

Indextrackers zijn vooral heel handig en hebben doorgaans lage kosten. Met één product kopieer je het verloop van een onderliggende index. Zo kun je voor goede spreiding zorgen. Daarnaast voelt het nabootsen van een bekende index vertrouwd aan. Iedereen kent de AEX en de meeste Nederlanders hebben een sterk vertrouwen in de bedrijven die de AEX vormen.

Wat zijn de nadelen van indextrackers?

Indextrackers lijken minder riskant dan ze eigenlijk zijn. Uiteindelijk zijn ook indextrackers hoog volatiele beleggingsvormen. Weliswaar minder riskant dan alles investeren in één aandeel, maar het probleem kan zijn dat je geneigd bent het risico te onderschatten. Vervolgens investeer je wellicht meer geld in een fonds dan je anders zou doen.

Een dergelijk risico kun je goed opvangen door ook geld opzij te zetten in rentedragende activa. Dit zijn bijvoorbeeld depositorekeningen. Als je op een deel van je geld een vaststaand rendement behaalt, kun je daarmee schommelingen in andere investeringen opvangen.

Indextrackers – samengevat

Indextrackers zijn passieve, aan de beurs verhandelde fondsen die een index nabootsen. Zo volgen indextrackers bijvoorbeeld het verloop van de AEX, DAX of Dow Jones. Dit zorgt voor een spreiding over verschillende aandelen. Vaak zijn de kosten lager dan bij een actief beheerd fonds. Nadelen kunnen verborgen kosten, hoge volatiliteit en valutarisico’s zijn.