Over je inkomsten moet je belasting betalen. Inkomen is in drie van elkaar onafhankelijke boxen verdeeld en in elke box wordt een ander belastingtarief gehanteerd. Zo kun je berekenen hoeveel inkomstenbelasting je moet betalen. Maar wat valt in welke box? In dit artikel gaan we in op de verschillen tussen Box 1, Box 2 en Box 3.

Wat valt er in Box 1?

In Box 1 wordt het inkomen uit werk en woning belast. Het belastbare bedrag wordt berekend door al je inkomsten bij elkaar op te tellen, verminderd met de aftrekposten die gelden voor Box 1.

Inkomsten in Box 1 zijn onder andere: salaris, uitkering of pensioen. Maar ook bijvoorbeeld winst behaald uit een onderneming of een inkomen als freelancer. Daarnaast valt ook je eigen woning in Box 1 – het zogenaamde eigenwoningforfait.

Aftrekposten in Box 1 zijn onder andere: reiskosten voor het openbaar vervoer, aftrekbare kosten van je eigen woning (hypotheekrente), premies voor lijfrenten, alimentatieverplichtingen, studiekosten en giften.In Box 1 moet je dus alles opgegeven wat met je werk of (eigen) woning te maken heeft. Een volledig overzicht van de inkomsten en aftrekposten in Box 1 vind je op deze website van de Belastingdienst.

Wat valt er in Box 2?

De meeste Nederlanders krijgen niet te maken met Box 2. Deze box is met name relevant voor grootaandeelhouders. In Box 2 wordt namelijk het inkomen uit aanmerkelijk belang belast.

Je hebt onder andere een aanmerkelijk belang als je (eventueel samen met je fiscale partner) minimaal 5% van de aandelen van een binnen- of buitenlandse vennootschap bezit.

Inkomen dat je kunt hebben van je aanmerkelijk belang is bijvoorbeeld dividend of andere winstuitkeringen zoals winst op de verkoop van de aandelen.

De kosten die je hebt gemaakt bij het verkrijgen van dit aanmerkelijk belang, kun je hiervan aftrekken. Dit kan bijvoorbeeld de rente zijn die je over een lening hebt betaald om de aandelen te kopen.Over het bedrag dat overblijft moet in Box 2 inkomstenbelasting betaald worden. Op de website van de belastingdienst lees je de exacte voorwaarden voor een aanmerkelijk belang.

Wat valt er in Box 3?

In Box 3 valt je vermogen; hiertoe wordt onder andere je spaargeld en een tweede woning gerekend. Maar ook bijvoorbeeld de aandelen die je eventueel bezit (en dit zijn dus niet de aandelen van grootaandeelhouders die onder het aanmerkelijk belang in Box 2 vallen). 

Van je vermogen in Box 3 kun je je schulden aftrekken. Bijvoorbeeld een negatief banksaldo, persoonlijke lening of doorlopend krediet. Schulden voor je eigen woning (bijvoorbeeld de hypotheek) vallen in Box 1 en kunnen dus niet in Box 3 afgetrokken worden. Een hypotheek van een tweede woning valt doorgaans wel in Box 3. In dit geval, is de (WOZ-)waarde van de tweede woning deel van je vermogen.

Je vermogen is dus je bezittingen min je schulden. In 2021 geldt dat als je vermogen niet hoger is dan € 50.000 (€ 100.000 voor fiscale partners), je geen belasting hoeft te betalen in Box 3. Als je vermogen wel hoger is, wordt het fictieve rendement dat je behaalt met dit vermogen wel belast.

Wat zijn de verschillen tussen Box 1, Box 2 en Box 3?

De belastingtarieven verschillen per box. Zo wordt bijvoorbeeld inkomen in Box 1 veel zwaarder belast dan vermogen in Box 3. Dit is ook volkomen logisch.

Je betaalt in Box 1 namelijk éénmalig belasting over verdiensten in dat jaar. In Box 3 betaal je elk jaar opnieuw belasting over je vermogen. Als je vermogen ieder jaar met tientallen procenten belast zou worden, heb je na een aantal jaar vrijwel niets meer over.

Een ander belangrijk verschil tussen Box 1 en Box 3 is het berekenen van de belastinggrondslag. Dit is de maatstaf waarop de uiteindelijke belasting op gebaseerd is.

In Box 1 is het belastingpercentage afhankelijk van je inkomen. Daarom is de box onderverdeeld in verschillende schijven. In 2021 betaal je in schijf 1, met een inkomen tot € 68.505, 37,1% inkomstenbelasting. In schijf 2, met een inkomen hoger dan € 68.505, betaal je 49,5% inkomstenbelasting. Vanaf de AOW-leeftijd gelden andere percentages.

In onderstaande tabel vind je een overzicht van de belastingtarieven in Box 1 van de afgelopen 5 jaar, voor mensen tot de AOW-leeftijd. Om de belastingaangifte enigszins te vereenvoudigen, is het aantal schijven de meest recente jaren gereduceerd tot 2.

Jaar	Schijf	Inkomsten	Tarief Box 1
2021	1	t/m € 68.505	37,1%
	2	>  € 68.505	49,5%
2020	1	t/m € 68.507	37,35%
	2	> € 68.507	49,50 %
2019	1	t/m € 20.384	36,65%
	2	€ 20.385 t/m € 68.507	38,10%
	3	> € 68.508	51,75%
2018	1	t/m € 20.142	36,55%
	2	€ 20.143 t/m € 33.994	40,85%
	3	€ 33.995 t/m € 68.507	40,85%
	4	> € 68.508	51,95%
2017	1	t/m € 19.982	36,55%
	2	€ 19.983 t/m € 33.791	40,80%
	3	€ 33.792 t/m € 67.072	40,80%
	4	> € 67.073	52,00%

In Box 2 geldt in 2021 een belastingtarief van 26,90% over het inkomen uit aanmerkelijk belang.

In Box 3 betaal je in 2021 31% belasting over het aangenomen rendement van je vermogen. Bij het bepalen van dit rendement gaat de belastingdienst ervan uit dat je een hoger gemiddeld rendement behaalt bij een hoger vermogen. Of je dit rendement ook daadwerkelijk behaalt, is voor de belastingdienst niet relevant.

In onderstaande tabel vind je een overzicht van de belastingtarieven in Box 2 en Box 3 van de afgelopen 5 jaar.

Jaar	Tarief Box 2	Tarief Box 3
2021	26,90%	31%
2020	26,25%	30%
2019	25%	30%
2018	25%	30%
2017	25%	30%

Betaal ik inkomstenbelasting op spaargeld?

Bij de berekening van het fictieve rendement in Box 3, gaat de belastingdienst er in 2021 van uit dat je nog maar 0,03% rente behaalt op je spaargeld. Dat is misschien nog positief ingeschat nu de rentes in Nederland historisch laag staan of zelfs negatief zijn.

Wil je nog wel een aantrekkelijke rente over je spaargeld? Kijk dan eens over de grens! Met Raisin is sparen binnen de EU heel eenvoudig. Het spaarplatform werkt samen met banken in EU-landen waar je nog wel een aantrekkelijke rente op je spaargeld ontvangt.

Sparen met Raisin is helemaal gratis en je spaargeld valt onder een depositogarantiestelsel van het desbetreffende EU-land waardoor tegoeden tot € 100.000 per rekeninghouder en bank (of het equivalent in de lokale valuta) verzekerd zijn.

Samengevat

Om te berekenen hoeveel inkomstenbelasting je moet betalen, is het inkomen onderverdeeld in 3 boxen. Box 1 is voor belastbaar inkomen uit werk en woning, Box 2 voor belastbaar inkomen uit een aanmerkelijk belang en in Box 3 valt je vermogen, zoals spaargeld en beleggingen. Maar weinig Nederlanders krijgen te maken met Box 2. Verschillen tussen Box 1 en Box 3 zijn onder andere de belastingtarieven en het berekenen van de belastinggrondslag.